του Αρχιμανδρίτου Ιωακείμ Οικονομίκου
Μέχρι πρίν από ένα χρόνο περίπου, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμμετείχε ένα Κράτος, το οποίο ήταν και το μόνο Ορθόδοξο.
Αυτό το Κράτος ήταν η Ελλάς. Ασφαλώς υπάρχουν άνθρωποι που ήταν και είναι Ορθόδοξοι, οι οποίοι ζούν και δραστηριοποιούνται στις διάφορες χώρες, είτε αυτοί είναι Έλληνες, είτε κάτοικοι γηγενείς των χωρών αυτών, οι οποίοι έγιναν Ορθόδοξοι, και υπάγονται κάτω από την πνευματική ηγεσία του Σεπτού Οικουμενικού μας Πατριαρχείου.
Με την είσοδο όμως και άλλων Κρατών στην μεγάλη Ευρωπαϊκή οικογένεια, ο αριθμός των Ορθοδόξων έχει αυξηθεί, αφού οι
νέες αυτές χώρες, ως επί το πλείστον είναι Ορθόδοξες. Έτσι και με την είσοδο αυτών των νέων Χωρών, προβάλλει ένα μεγάλο και σημαντικό ερώτημα. Τι μπορεί να προσφέρει στον σύγχρονο και εξελισσόμενο κόσμο η Ορθοδοξία. Τι μπορεί να προσφέρει αυτή πού δεν μπορούν να το προσφέρουν τα άλλα δόγματα και οι άλλες θρησκείες; Μα η απάντηση είναι η εξής. Την μοναδικότητα του Θεού, αλλά και τις αξίες, όπως αυτές διατηρήθηκαν μέσα στα δύο χιλιάδες χρόνια του Χριστιανισμού.
Είναι αλήθεια, ότι ο Δυτικός Χριστιανισμός, ταυτίστηκε με τον Εθνικισμό. Αυτό έκανε διαφόρους λαούς να μισήσουν τον
Χριστιανισμό, και να οδηγηθούν στην αθεΐα, την οποία ο μεγάλος Θεολόγος Ευδοκίμωφ την χαρακτηρίζει ως « μια καθαρά χριστιανική αίρεση». Αυτό οφείλετε στο γεγονός, ότι τα Δυτικά Κράτη και κυρίως μετά τον 17ο αιώνα, όταν ξεκινούν τις αποικιακές τους δραστηριότητες, έφεραν και μαζί τους διαφόρους κληρικούς ή και ιεραποστόλους, οι οποίοι με βίαιο πολλές φορές τρόπο, προσπάθησαν να εκχριστιανίσουν τους διαφόρους λαούς πού κατέκτησαν. Τώρα θα αναρωτηθείτε. Καλά η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν έκανε το ίδιο;
Η Εκκλησία της καθ’ ημάς Ανατολής, έκανε και αυτή τις δικές της ιεραποστολές, αλλά πάντοτε με πνεύμα ειλικρινείας και
αγάπης. Πότε δεν εκβίασε καταστάσεις. Ακόμα και όταν οι Σλάβοι έγιναν Ορθόδοξοι, δεν τους το επέβαλαν, αλλά το ζήτησαν οι αρχηγοί και οι Βασιλείς τους. Δεν τους επέβαλαν την Ελληνική γλώσσα, αλλά μετέφρασαν στην γλώσσα τους όλα τα λειτουργικά κείμενα, ακόμα και τα Πατερικά κείμενα, για να μπορούν οι άνθρωποι αυτοί να μελετούν, αλλά και να λατρεύουν το Θεό στην δική τους γλώσσα. Αυτό το αντιλήφθηκε πολύ αργότερα η Λατινική Εκκλησία, και ύστερα από την Δευτέρα Βατικανή Σύνοδο αποφάσισε να επιτρέψει την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στις διάφορες γλώσσες.
Ακόμα οι άνθρωποι του Δυτικού κόσμου, έχουν εγκλωβιστεί, και έχουν χάσει την επαφή τους με τον Θεό. Ενώ όλοι οι
χριστιανοί της Ευρώπης μιλούν για τον Θεό, εν τούτοις όλοι αυτοί έχουν και διαφορετικές αντιλήψεις περί Αυτού. Όλοι ή έστω οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται ένα Θεό κατά τα δικά τους μέτρα. Και αυτό είναι λάθος διότι έχουν ξεφύγει από την παράδοση και την διδασκαλία του Ευαγγελίου.
Η Ορθοδοξία στο σημείο αυτό έχει να δώσει ένα άλλο λόγο, διαφορετικό από αυτόν πού πιστεύουν στην Δύση περί του Θεού.
Για την Ορθόδοξη παράδοση και διδασκαλία, ο Θεός, είναι ένα όν με τρία πρόσωπα, με υποστάσεις και ιδιώματα. Δρά και κινείται μέσα στον χώρο, αλλά και έξω από αυτόν. Για την Ορθόδοξη παράδοση και διδασκαλία, ο Θεός είναι έρωτας. Υπάρχει μια ερωτική σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, γι’ αυτό και οι μοναχοί, αλλά και οι άγιοι μιλούν για τον Θείο έρωτα. Γι’ αυτήν την ερωτική έλξη πού ασκεί ο Θεός επάνω στον άνθρωπο, και έκανε μάρτυρες, ασκητές, οσίους, αλλά και απλό κόσμο να αγαπήσουν τον Θεό, όσο τίποτα άλλο στην ζωή τους, και να ζούν μόνο γι’ Αυτόν.
Για τους Δυτικούς ακόμα, ο άνθρωπος είναι ένα βιολογικό όν το οποίο κινείται σε αυτήν την ζωή, κάνει διάφορες λειτουργίες,
αναπτύσσει πολιτισμούς, αλλά όλα μέχρι εκεί. Κανείς δεν μίλησε σε αυτούς τους ανθρώπους, ότι ο άνθρωπος είναι όλα αυτά, αλλά πάνω από όλα αυτά είναι και μια πνευματική οντότητα, η οποία πορεύεται προς τα άνω, προς τον Θεό, αφού ο προορισμός του είναι η μέθεξη και η θέωση και όχι όλα τα άλλα, τα οποία θα μπορέσουν να τον βοηθήσουν να ζήσει μια καλή και άνετη ζωή σε αυτόν τον πλανήτη. Όλα αυτά, αλλά και πολλά άλλα είναι μερικά από τα ερωτήματα πού απασχολούν σήμερα τον Δυτικό Ευρωπαίο. Εμείς όμως
ως Ορθόδοξοι, τι κάνουμε; Πώς ενεργούμε.
Εμείς θα μπορέσουμε να ενεργήσουμε και να απαντήσουμε σε όλα αυτά, αφού πρώτα μελετήσουμε και εμπεδώσουμε την
Ορθόδοξη Θεολογία. Το να μιλάμε αόριστα και να λέμε ότι έτσι είναι, ή το λένε οι πατέρες, δεν λέει τίποτα. Μόνο η μελέτη και η συναναστροφή με την Πατερική διδασκαλία και παράδοση θα μπορέσει να μας βοηθήσει, ώστε να βοηθήσουμε εμείς με την σειρά μας την ανθρωπότητα. Η συμμετοχή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στα διάφορα Φόρα, Οργανισμούς και Διαλόγους, τα οποία με πολύ ευκολία κατηγορούμε, αυτόν το σκοπό έχει. Να προσφέρει το «ύδωρ το ζών» (Ιωαν. 4,10) όπως αυτό διατηρήθηκε και ανδρώθηκε μέσα στην κατά Ανατολάς Εκκλησία μας.
Αυτό άλλωστε το κατάλαβε και ο μεγάλος και αείμνηστος Άγγλος Βυζαντινολόγος και Φιλλέλην Σερ Στήβεν Ράνσημαν, ο
οποίος είπε σε μια από τις τελευταίες του συνεντεύξεις τα εξής αποκαλυπτικά: «Μερικές φορές –τι να πω- αισθάνομαι πολύ απογοητευμένος από τις άλλες Εκκλησίες της Δύσεως. Όμως, χαίρομαι με την
σκέψη ότι στα επόμενα 100 χρόνια η Ορθοδοξία θα είναι η μόνη Ιστορική Εκκλησία πού θα υφίσταται. Η Αγγλικανική Εκκλησία είναι σε πολύ κακά χάλια. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία χάνει συνεχώς έδαφος. Αλλά, ευτυχώς, υπάρχει η Ορθόδοξος Εκκλησία. Μου κάνει μεγάλη εντύπωση ο αυξανόμενος αριθμός αυτών πού ασπάζονται την Ορθοδοξία και μάλιστα στην Βρετανία. Πιστεύω ότι προσφέρει την πραγματική πνευματικότητα πού οι άλλες Εκκλησίες δεν μπορούν πλέον να μεταδώσουν. Όλα αυτά με οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η Ορθοδοξία θα διατηρηθεί σε αντίθεση με τις άλλες».
Αυτή η μεγάλη αλήθεια, εάν την καταλάβουμε και την αντιληφθούμε, θα μπορέσει να μας ελευθερώσει (Ιωαν.8, 32) από τις
διάφορες παροπίδες μας, αλλά θα είναι και αυτή πού ελευθερώσει τον σύγχρονο και ταλαιπωρημένο άνθρωπο.Αρχιμ. Ιωακείμ Οικονομίκος.
Οκτώβριος 2007.